Instrukcja kontroli wewnętrznej i obiegu dowodów księgowych
XMLTreść
- Uwagi wstępne.
- Niniejsza instrukcja opracowana została w oparciu o przepisy prawne.
- Przestrzeganie i ścisłe stosowanie postanowień instrukcji zapewnia prawidłowe funkcjonowanie gospodarki finansowej oraz właściwą ochronę mienia społecznego.
- Postanowienia zawarte w instrukcji dotyczą kierowników poszczególnych komórek organizacyjnych oraz wszystkich pracowników wykonujących zadania określone w zakresach czynności.
- Nieprzestrzeganie postanowień instrukcji stanowi naruszenie obowiązków służbowych, za które w stosunku do osób winnych będą wyciągane wnioski służbowe i dyscyplinarne przewidziane w ustawie „Kodeks Pracy".
- Pracownicy odpowiedzialni za skuteczne sprawowanie kontroli wewnętrznej, w wyniku której zaniechają dochodzenia roszczeń od osób winnych ponoszą również odpowiedzialność w drodze regresu, w przypadku dopuszczenia do przedawnienia wszelkich należności i roszczeń (odsetki za zwłokę).
- Kierownicy poszczególnych komórek organizacyjnych zobowiązani są do zapoznania wszystkich pracowników z postanowieniem niniejszej instrukqi oraz odpowiedzialni są za jej przestrzeganie w zakresie powierzanych im obowiązków służbowych.
- Organizacja i funkcjonowanie kontroli wewnętrznej
- Kontrola wewnętrzna ma na celu:
a) badanie zgodności każdego postępowania z obowiązującymi aktami prawnymi,
b) badanie efektywności działania i realizacji zadań,
c) badanie realizacji procesów gospodarczych, inwestycyjnych i innych rodzajów działalności przez porównanie ich z planem, normami oraz wykrywanie odchyleń i nieprawidłowości w realizacji tych zadań,
d) ujawnienie niegospodarnego działania, marnotrawstwa mienia społecznego oraz ewentualnych nadużyć,
e) ustalenie przyczyn i skutków stwierdzonych nieprawidłowości oraz ustalanie osób odpowiedzialnych za ich powstanie,
f) wskazanie sposobów i środków umożliwiających likwidację tych nieprawidłowości.
Badania i oceny należy dokonywać w zakresie celowości, gospodarności, rzetelności i legalności działania oraz sprawności organizacji pracy.
- Za zorganizowanie i prawidłowe funkcjonowanie systemu kontroli wewnętrznej odpowiedzialny jest dyrektor. Sprawuje on osobiście ogólny nadzór nad skutecznością działania tego systemu, jak również prawidłowością wykorzystania sygnałów kontroli wewnętrznej i zewnętrznej. Odpowiedzialny jest również za należyte wykorzystanie wyników kontroli.
- Czynności kontrolne w zakresie swych uprawnień wykonują także z urzędu główny księgowy, kierownik administracyjny jak również inni pracownicy zobowiązani do wykonywania kontroli. Zakres kontroli wewnętrznej wykonywanej przez pracowników określony jest w zakresie czynności.
- Kontrola wewnętrzna sprawowana jest w postaci:
a) kontroli wstępnej, (samokontrola) mającej na celu zapobieganie niepożądanym lub nielegalnym działaniom. Kontrola wstępna obejmuje w szczególność badanie projektów umów, porozumień i innych dokumentów powodujących powstanie zobowiązań – gtówny księgowy,
b) kontroli bieżącej, polegającej na badaniu czynności i operacji w toku ich wykonywania w celu stwierdzenia, czy przebiegają one prawidłowo (m.in. badanie rzeczywistego stanu rzeczowych i pieniężnych składników majątkowych oraz prawidłowość ich zabezpieczenia przed kradzieżą, zniszczeniem, uszkodzeniem itp.) - dyrektor, dekretacja merytoryczna,
c) kontroli pełnej obejmującej badanie stanu faktycznego i dokumentów odzwierciedlających czynności już dokonane - dyrektor i główny księgowy, dekretacja formalna i rachunkowa.
- W razie ujawnienia nieprawidłowości w czasie wykonywania kontroli wstępnej, kontrolujący zobowiązany jest:
a) zwrócić niezwłocznie nieprawidłowe dokumenty właściwym komórkom, osobom z wnioskiem o dokonanie zmian lub uzupełnień,
b) odmówić podpisu dokumentów nierzetelnych, nieprawidłowych lub dotyczących operacji sprzecznych z obowiązującymi przepisami, zawiadamiając jednocześnie na piśmie dyrektora o tym fakcie, decyzję w sprawie dalszego postępowania podejmuje dyrektor.
- W razie ujawnienia nieprawidłowości w toku kontroli, osoba odpowiedzialna za kontrolę danego odcinka pracy jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić bezpośredniego przełożonego oraz przedsięwziąć niezbędne kroki zmierzające do usunięcia tych nieprawidłowości.
- W razie ujawnienia w toku kontroli czynu mającego cechy przestępstwa, kontrolujący niezwłocznie zawiadamia o tym dyrektora jednostki jak również zabezpiecza dokumenty i przedmioty stanowiące dowód przestępstwa.
W każdym wypadku ujawnienie czynu, o którym mowa wyżej, dyrektor, po niezwłocznym zawiadomieniu organów powołanych do ścigania przestępstw obowiązany jest:
a) ustalić, jakie warunki i okoliczności umożliwiły przestępstwo lub sprzyjały jego popełnieniu,
b) zbadać, czy przestępstwo wiąże się z zaniedbaniem obowiązków kontroli przez osoby powołane do wykonywania tych obowiązków,
c) wyciągnąć na podstawie wyników przeprowadzonego badania, konsekwencji służbowych,
d) przedsięwziąć środki organizacyjne zmierzające do zapobieżenia w przyszłości powstawaniu podobnych zaniedbań,
e) wystąpić do sądu z powództwem cywilnym o naprawienie szkody majątkowej, przeciwko osobom bezpośrednio winnym powstania tej szkody oraz przeciwko osobom winnym zaniechania obowiązku sprawowania skutecznej kontroli wewnętrznej.
- Gospodarka pieniężna.
- Wszelkie decyzje związane z wykonywaniem dyspozycji pieniężnych winny zmierzać do stosowania obrotu bezgotówkowego. Występowanie obrotu gotówkowego winno być ograniczone do niezbędnego minimum i może dotyczyć tylko wydatków bieżących.
- Gotówka, znaki i papiery wartościowe oraz druki ścisłego zarachowania należy przechowywać w kasetce metalowej, które po zakończeniu pracy kasjer zamyka na klucze.
Klucze od kasetki przechowuje kasjer. Kasa powinna mieć pomieszczenie należycie zabezpieczone.
Dyrektor obowiązany jest zapewnić ochronę kasy, jak również bezpieczeństwo transportu pieniędzy i innych walorów z banku i do banku.
- Przechowywanie w kasie gotówki lub innych walorów nie należących do jednostki jest zabronione. Wyjątek od tej zasady stanowią gotówka i inne walory oraz druki ścisłego zarachowania stanowiące własność działających na terenie jednostki organizacji społecznych, które mogą być przechowywane w formie depozytu. Przyjęcie i wydanie depozytu należycie opieczętowanego, kasjer rejestruje w odrębnej ewidencji zawierającej następujące dane: numer kolejny, określenie przedmiotu deponowanego /gotówka, druki, papiery, klucze itp./ datę i godzinę przyjęcia lub wydania, podpisy osoby składającej i podejmującej depozyt.
W formie opieczętowanych depozytów kasjer przechowuje duplikaty kluczy od magazynu i innych szaf metalowych.
- Czeki gotówkowe, rozrachunkowe, polecenie przelewu oraz inne dyspozycje pieniężne podpisuje dyrektor i główny księgowy lub osoby przez nich upoważnione zgodnie ze złożonymi w banku wzorami podpisów.
Zabrania się podpisywania czeków i poleceń przelewu in blanko. Osoby podpisujące czeki i polecenia przelewu są odpowiedzialne za zgodność ich treści z dowodami stanowiącymi podstawę ich wystawienia.
- Gospodarka drukami ścisłego zarachowania.
- Gospodarką drukami ścisłego zarachowania winny być objęte druki płatne oraz druki, które podlegają kontroli ilościowej, a w szczególności:
a) czeki gotówkowe i rozrachunkowe
b) kwitariusze przychodowe oraz inne przychodowe asygnaty kasowe.
c) druki świadectw szkolnych,
d) arkusze spisu z natury w chwili ich wydania przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej,
e) druki legitymacji itp.
- Druki ścisłego zarachowania należy przechowywać pod zamknięciem w szafach, kasetkach należycie zabezpieczonych pod odpowiedzialnością wyznaczonych pracowników,
Ewidencję w/w druków należy prowadzić na bieżąco w księdze druków ścisłego zarachowania. Ewidencję prowadzą pracownicy, którym powierzono druki.
- Księgę druków należy ponumerować, przesznurować oraz parafować. Księgę tę wraz z dowodami przychodowymi i rozchodami stanowiącymi podstawę zapisu, przechowują pod zamknięciem odpowiedzialni pracownicy.
- Pracownik odpowiedzialny za gospodarkę drukami ścisłego zarachowania dokonuje sprawdzenia ich ilości w momencie przyjmowania i wydawania.
- Przyjęcie druków świadectw szkolnych dokonuje protokolarnie komisja powołana przez dyrektora.
- Wydawanie druków ścisłego zarachowania dokonuje odpowiedzialna osoba na podstawie zlecenia wydania podpisanego przez osobę upoważnioną przez dyrektora.
- Odpowiedzialny pracownik ustala w ewidencji stan ilościowy druków na koniec każdego półrocza ze stanem rzeczywistym. O wszelkich różnicach zawiadamia niezwłocznie dyrektora i głównego księgowego. W razie zagubienia, zniszczenia lub kradzieży druków ścisłego zarachowania dyrektor przeprowadza dochodzenie, wyciągając odpowiednie wnioski służbowe w stosunku do osób winnych.
W razie zagubienia lub kradzieży książeczki czeków gotówkowych lub rozrachunkowym, należy ponadto zawiadomić właściwy oddział banku. Blankiety czeków gotówkowych przechowuje pod zamknięciem kasjer, który ponosi osobiście odpowiedzialność za ich należyte zabezpieczenie.
- Gospodarka środkami rzeczowymi.
- Za prawidłową gospodarkę środkami rzeczowymi odpowiedzialny jest dyrektor, który obowiązany jest zapewnić:
a) użytkowanie środków rzeczowych zgodnie z ich przeznaczeniem,
b) posiadanie tylko takich środków rzeczowych i w takiej ilości w jakiej są one niezbędne do wykonywania zadań,
c) należyte przechowywanie,
d) ochronę przed zniszczeniem, uszkodzeniem, zepsuciem, kradzieżą.
- Dyrektor obowiązany jest ustalić osoby odpowiedzialny za gospodarką środkami trwałymi i wyposażeniem. Do obowiązków tych osób należy prawidłowe oznaczenie powierzonych ich pieczy środków rzeczowych przechowywanie, konserwację i zabezpieczenia przed zniszczeniem, uszkodzeniem, zepsuciem i kradzieżą. W poszczególnych pomieszczeniach winny być umieszczone spisy inwentarza.
- Ewidencja środków trwałych i wyposażenia prowadzona jest w księgach inwentarzowych. Księgę zakłada się oddzielnie dla środków trwałych i wyposażenia. Księgi inwentarzowe prowadzi komórka administracyjno-gospodarcza lub osoba wyznaczona przez dyrektora spośród pracowników prowadzących administrację. Zapisy w księdze inwentarzowej należy uzgadniać z komórką księgowości na koniec półrocza lub roku,
- Ewidencję wyposażenia w księgach inwentarzowych prowadzi się powyżej 800,00 zł wartości jednostkowej. Wyposażenie o wartości poniżej ten kwoty traktowane jest jako małocenne i ujmowane tylko w ewidencji poza księgowej.
- Zasady prowadzenia ewidencji finansowo-księgowej
- Określenia użyte w instrukcji oznaczają
a) „konto syntetyczne" - urządzenie do ewidencji księgowej operacji gospodarczych, zgodnie z zasadą podwójnego księgowania tak aby zapewnione było bilansowanie się danych ujętych na wszystkich prowadzonych przez jednostkę kontach syntetycznych. Za konta syntetyczne uważa się również konta pozabilansowe,
b) „konto analityczne" - urządzenie do szczegółowej ewidencji księgowej danych podlegających ewidencji na kontach syntetycznych.
c) „księgi rachunkowe" - wszystkie służące ewidencji działalności jednostki konta syntetyczne i analityczne, a także zestawienia sald kont sporządzone w sposób zapewniający ich trwałość (wydruki komputerowe),
d) „sprawozdania finansowe" - bilans sporządzony na podstawie ksiąg rachunkowych,
e) „rachunkowość jednostki" -jej księgi rachunkowe, wydruki komputerowe, inwentaryzacja weryfikująca stan jej aktywów i pasywów, wycenę aktywów i pasywów oraz sprawozdanie finansowe,
f) „dokumenty potwierdzające dokonanie wydatku budżetowego" - przelewy bankowe, faktury VAT, rachunki do umów-zleceń i o dzieło, listy płac i inne dokumenty źródłowe, raporty kasowe, wyciągi bankowe, noty księgowe obce, noty wewnętrzne, polecenia księgowania, rozliczenia inwentaryzacji, potwierdzenia sald itd.,
g) „ rok obrotowy" - okres od l stycznia do 31 grudnia,
h) „okres sprawozdawczy" -miesiąc roku obrotowego,
i) „ środki pieniężne" - gotówka, pieniądze na rachunkach bankowych,
j) „środki trwałe" - budynki, środki transportu, urządzenia techniczne,
k) „wyposażenie" - zużywające się stopniowo rzeczowe składniki majątku trwałego, nie zaliczone do środków trwałych,
l) „wartości niematerialne i prawne** - nabyte prawa autorskie lub licencje na użytkowanie oprogramowania,, „materiały" - materiały pomocnicze niezbędne do bieżącego funkcjonowania jednostki,
m) „fundusz socjalny" - źródło pokrycia realizacji celów określonych w odrębnych przepisach, powstałych w drodze odpisów dokonanych w koszty,
n) „dyrektor (kierownik) jednostki" – dyrektor
- o) „zweryfikowane sprawozdanie finansowe" - sprawozdanie które uznane zostało za prawidłowe przez powołany do tego organ.
- Rachunkowość jednostki prowadzona ma być zgodnie z ustawą o rachunkowości, a także innymi przepisami prawa i jednostki nadrzędnej, dająca rzetelny i jasny obraz ich stanu i sytuacji finansowej.
- Zadaniem rachunkowości jednostki jest bieżąca rejestracja operacji gospodarczych w sposób prawidłowy, kompletny i systematyczny przy zachowaniu następujących zasad,
a) zapewniona ma być kompletność ujęcia wszystkich operacji gospodarczych zarówno w porządku chronologicznym jak i systematycznym,
b) operacje należy ujmować wg okresów sprawozdawczych, których dotyczą,
c) zapewnienie zgodne z prawdą pełnej, formalnej i materialnej treści operacji, niezależnie od formy ich przedstawienia,
d) wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów i kosztów jak też zysków i strat nadzwyczajnych ustalona będzie odrębnie.
- Przyjęte zasady księgowania operacji i przedstawianie ich rezultatów w sprawozdaniu finansowym, zwłaszcza zaś sposób ustalenia wartości aktywów i pasywów, a także wyniku finansowego nie mogą być zmienione w ciągu kolejnych lat, chyba że jest to uzasadnione ważnymi dla jednostki przyczynami.
- Wartość aktywów i pasywów ustalone wg przepisów rozporządzania ulega zmianie, gdy odrębne przepisy przewidują ich przeszacowanie.
- Księgi rachunkowe powinny być prowadzone w siedzibie jednostki w sposób ustalony w zakładowym planie kont.
- Zapisy w księgach rachunkowych prowadzi się w języku i walucie polskiej na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów.
- Księgi rachunkowe prowadzi się w złotych i groszach.
- Ewidencję operacji gospodarczych prowadzi się w porządku chronologicznym i systematycznym, a mianowicie:
- operacje gospodarcze ujmuje się na bieżąco w księgach rachunkowych w kolejności dat ich powstania co najmniej z podziałem na poszczególne okresy sprawozdawcze,
- środki trwałe, wyposażenie oraz zapasy materiałów objęte są w kolejności dni przychodów i rozchodów, ewidencją ilościowo-wartościową lub powiązaną z właściwym kontem syntetycznym ewidencją ilościową,
- stan, przychody i rozchody w kolejnych dniach gotówki ujmuje się bieżąco w raporcie kasowym za poszczególne dni lub części okresu sprawozdawczego,
- wysokość poniesionych kosztów, osiągniętych dochodów, strat i zysków nadzwyczajnych oraz innych elementów wyniku finansowego, ujmuje się w odpowiednich przekrojach,
- Podstawą zapisu w księgach rachunkowych jest dowód księgowy stwierdzający fakt dokonania operacji zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierający co najmniej:
a) wiarygodne określenie wystawcy i wskazanie stron uczestniczących w operacji; w dowodach wewnętrznych określenie wystawcy oraz nazw stron, może być zastąpione nazwami lub symbolami komórek organizacyjnych jednostki,
b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji,
c) treść operacji, jej wartość oraz ilościowe określenie,
d) własnoręczne podpisy osób odpowiedzialnych za prawidłowe dokonanie operacji i jej prawidłowe udokumentowanie,
- sprawdzony pod względem merytorycznym oraz formalno-rachunkowym i na dowód sprawdzenia podpisany przez dyrektora i głównego księgowego. Podpisy na dowodach księgowych składa się odręcznie,
- oznaczony numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonywanymi na jego podstawie.
Błędy w dowodach księgowych poprawiać można wyłącznie przez skreślenie niewłaściwie napisanego tekstu w sposób pozwalający odczytać tekst lub liczbę pierwotną i wpisanie tekstu lub liczby właściwej. Poprawki tekstu lub liczby powinny być zaopatrzone w podpis lub skrót podpisu osoby dokonującej poprawki.
- Podstawę zapisów w księgach rachunkowych stanowią oryginały dowodów księgowych
- Przepisy pkt. 10 i 11 stosuje się także do dowodów wykorzystywanych przy ewidencji operacji przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych w komputerach.
- jako dowody właściwe do udokumentowania zaliczać należy:
- faktury VAT, rachunki,
- listy płac,
- deklaracje VAT, ZUS i podatku,
- rachunki do umów zleceń i o dzieło
- delegacje służbowe
- wyciągi bankowe
- przelewy bankowe
- noty księgowe obce
- noty wewnętrzne
- raporty kasowe
- polecenia księgowania
- inne określone w ustawie o rachunkowości.
- Stwierdzone w dowodach nieprawidłowości merytoryczne powinny być uwidocznione w dowodzie lub załączniku do dowodu i podpisane przez osoby obowiązane do sprawdzania dowodu.
- Księgi rachunkowe prowadzone są w formie zapisu komputerowego w programie księgowym QWANT i powinny zawierać co następuje:
a) numer kolejny pod jakim księgowany jest dowód,
b) datę dokonania operacji,
c) określenie rodzaju i numeru dowodu księgowego na podstawie którego dokonano zapisu,
d) konta syntetyczne i analityczne wg planu kont,
e) sumą zapisu wynikającą z dowodu księgowego.
- Błędny zapis może być poprawiony przez poprawienie w danym miesiącu lub wniesienie zapisu korygującego /storno/ jeśli dotyczy poprzednich okresów.
Zapisy w księgach rachunkowych uważa się za dokonywane na bieżąco jeżeli:
a) wszystkie operacje za dany okres sprawozdawczy zostaną ujęte w księgach nie później niż w ciągu 14 dni po zakończeniu okresu,
b) zapisy wymienione w pkt. 9 Instrukcji są dokonywane w dniu przeprowadzenia operacji,
c) zapisy w ilościowej ewidencji rzeczowych składników majątku są dokonywane nie później niż dnia następującego po dniu przeprowadzenia operacji.
- Księgi rachunkowe otwierane są na dzień rozpoczynający każdy rok obrotowy i zamykane na koniec każdego roku obrotowego.
- Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych za pomocą komputera należy zapewnić pełną sprawdzalność zgodności stosowanych zasad przetwarzania na komputerze z dokumentacją systemu przetwarzania na komputerze i dowodami księgowymi przez:
a) skompletowanie dokumentacji systemu przetwarzania danych dającej pełny wgląd w budowę i przebieg stosowanego programu,
b) zapewnienie możliwości sporządzania na każde żądanie zestawień ewidencyjnych,
c) ustalenie osób, które zleciły dokonanie poszczególnych zapisów księgowych,
d) wydrukowanie wszystkich danych, będących przedmiotem przetworzenia w porządku chronologicznym co najmniej na koniec każdego roku obrachunkowego,
e) przechowywanie magnetycznych nośników informacji do czasu wydruku zawartych na nich danych, w sposób chroniący przed zatarciem lub zniekształceniem danych,
f) prowadzenie bieżąco uzupełnianego wykazu zbiorów stanowiących księgi rachunkowe przechowywanych na taśmach magnetycznych, dyskach itp. z określeniem ich identyfikatorów i zawartości rodzaju nośnika oraz częstości ich aktualizacji.
- Instrukcja wewnętrzna w sprawie inwentaryzacji aktywów i pasywów
Zakres obowiązków i odpowiedzialności
- Wykazy w księgach rachunkowych, stan aktywów i pasywów w jednostce należy zweryfikować w drodze inwentaryzacji polegającej na:
a) przeprowadzeniu spisu z natury środków pieniężnych oraz rzeczowych składników majątku, ich wycenie i ustaleniu wartości spisanych z natury składników majątku,
b) uzyskanie od kontrahentów pisemnej informacji o stanie zobowiązań i należności,
c) potwierdzenie w bankach stanu środków na rachunkach bankowych,
d) ustalenia zgodności stanu ewidencyjnego ze stanem rzeczywistym,
e) rozliczenia osób odpowiedzialnych za powierzone im mienie,
f) dokonanie oceny przydatności majątku,
g) prawidłowe użytkowanie środków rzeczowych, w prawidłowe zabezpieczenie mienia społecznego przed zniszczeniem, pożarem, uszkodzeniem lub kradzieżą.
- Za prawidłową realizację określonego w pkt. l celu bezpośrednio odpowiedzialny jest dyrektor. Do obowiązków dyrektora należy w szczególności;
a) powołanie na stałe lub na okres każdego roku komisji inwentaryzacyjnej w składzie zapewniającym sprawny i prawidłowy przebieg inwentaryzacji,
b) powołanie spośród pracowników na stanowiskach kierowniczych /samodzielnych/ przewodniczącego komisji (nie może nim być główny księgowy ani pracownik działu finansowo-księgowego),
c) zapewnienie odpowiednich warunków i środków oraz należytej organizacji pracy w celu prawidłowego przebiegu inwentaryzacji,
d) zorganizowanie skutecznej kontroli wewnętrznej przebiegu inwentaryzacji i prawidłowego dokonywania spisu środków rzeczowych,
e) bezpośrednie sprawowanie nadzoru nad całokształtem prac związanych z inwentaryzacją,
f) zapewnienie należytego przygotowania środków rzeczowych do spisu z natury poprzez wydanie odpowiednich poleceń osobom odpowiedzialnym,
g) niezwłoczne podjęcie decyzji w sprawie księgowego ujęcia różnic spisania w koszty lub obciążenia osób winnych za niedobory oraz powiadomienie jednostki nadrzędnej o ujawnionych niedoborach.
- Obowiązkiem komisji inwentaryzacyjnej jest:
a) rzetelne dokonanie spisu z natury wszystkich składników majątkowych w drodze spisu z natury poprzez liczenie, dokonanie pomiarów, obliczeń itp.
b) prawidłowe i czytelne wypełnienie arkuszy spisowych,
c) ustalenie przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych,
d) postawienie i umotywowanie wniosków co do sposobu rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych,
e) dokonanie oceny przydatności posiadanych środków rzeczowych,
f) współudział w wycenie spisanych składników majątkowych,
g) rozliczenie się z pobranych druków arkuszy spisowych.
Za nierzetelne przeprowadzenie inwentaryzacji składników majątkowych odpowiedzialność ponoszą przewodniczący i członkowie komisji inwentaryzacyjnej.